Pazar Araştırması ve Konumlandırma

İşletmelerin piyasa, hedef kitle, rakipler ve arz talep ile ilgili bilgi toplama amacıyla yaptıkları çalışmalar pazar araştırması denir. Bu faaliyetin temel amacı, olası riskleri belirleyerek pazardaki kârlılığı artırmak ve işletme için gerekli aksiyonları önceden alabilme imkânı yaratmaktır. Ticarette pazar araştırmasının öneminin bu denli büyük olmasının nedeni hedeflenen kitlenin tüketim alışkanlıklarının, ekonomik durumunun ve tercihlerinin piyasayı belirleyen unsurlar olmasıdır. Bunların yanında rakip şirketlerin çalışmaları da pazar koşulları üzerinde etkilidir.

Pazar araştırması nedir sorusunun cevabını biliyor olmak, yatırımcıları başarıya bir adım daha yaklaştırır. Doğru ve kapsamlı yapılan ön araştırma, girişimlerin belirlenen hedeflere ulaşmasını kolaylaştırır. Potansiyel ve mevcut müşterilerin yanı sıra endüstri hakkında da bilgi sahibi olmak, girişimcinin kuracağı işletmenin sektörde duracağın yerin belirlemesini de sağlar. Pazar araştırması, iş planlama sürecinin en mühim basamaklarından birisidir. Girişimcilerin rakiplerinden ürünleri ya da hizmetleriyle bir adım öne çıkmasını sağlamanın yanı sıra gerekli kaynakları doğru tespit etmesini de mümkün kılar.

“Pazar araştırması nasıl yapılır ve neden yapılmalıdır?”, pek çok girişimcinin fikirlerini pratiğe dökmeden önce cevap aradığı başlıca sorulardır. Pazar araştırması hem bireysel olarak hem de bu alanda hizmet veren kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Bu aşamada çeşitli sorular üzerinden ilerleyerek bilgi toplama süreçleri tamamlanabilir. Pazar araştırmasının cevap aradığı bazı sorular şu şekilde sıralanabilir:

• Hedef kitle kimdir, bu kitlenin tüketim alışkanlıkları nelerdir?
• Potansiyel müşterilerin talep ve beklentileri hangi doğrultudadır?
• Pazardaki temel aktörler kimlerdir?
• Pazar büyüklüğü, fiyatlar ve genel eğilimler nelerdir?
• Hedef kitle ürün veya hizmeti ne kadar tanıyor?
• Marka bilinirliği ne kadardır?

Pazar araştırması, bunun gibi daha birçok soruya cevap bulmanızı sağlar. Bu çalışma yapılmadığı takdirde piyasa, hedef kitle ve sektör hakkında yeterli bilgi sahibi olunamayacağı için pazar uzun soluklu bir faaliyet mümkün olmayacaktır. Söz konusu yöntemi uygulayarak hedef kitlenizin kültürel, sosyoekonomik ve bireysel kimlikleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Bu sayede ürününüze olan talebi ölçebileceğiniz gibi rakiplerinizi de analiz etme imkânı bulursunuz.

Pazar araştırması türleri iki farklı başlık altında incelenebilir. Birincil pazar araştırması, analiz edilecek olan verilerin aranma ve toplanma sürecini ifade eder. Röportaj ve anket gibi veri elde etmek için kullanılan araçlar, birincil araştırmaya örnektir. Sektöre ve ürüne yönelik nicel (kantitatif), nitel (kalitatif) yöntemler uygulanarak yapılan analizler ise ikincil piyasa araştırması kapsamına girer. Araştırması aşamaları şu şekilde sıralanabilir:

• 1. Aşama: Problem Tanımı: Araştırmanın amacını, ilgili arka plan bilgisini ve tüm bunların nasıl kullanılacağını belirlemek gerekir. Problem tanımı sürecinde sektörel analizler, endüstri uzmanlarıyla yapılacak fikir alışverişleri ve niteliksel araştırmalar fayda sağlar. Problem belirlendikten sonra sorunu çözme odaklı bir şekilde hedef tanımlanmalıdır. 
• 2. Aşama: Soruna Bir Yaklaşım Getirme: Doğru bir yaklaşımla sorunlara çözüm bulmak araştırmanın ikinci aşamasıdır. Bu noktada araştırma soruları, objektif-teorik çerçeve ve ikincil veri analizlerinden yararlanılabilir. 
• 3. Aşama: Araştırma Tasarımı Geliştirme: Bu aşamada yapılan, araştırma tasarımını tamamlamaktır. Katılımcılardan elde edilmek istenen verilere karar verilerek hazırlanan anket ve örnekleme planları, araştırma tasarım sürecini destekler. Çalışma için uygun katılımcıları seçerek anket ya da örnekleme planı belirlenebilir. İkincil veri analizi yöntemleri bu aşamada tercih edilebilir. 
• 4. Aşama: Veri Toplama: Alan çalışması ya da veri toplama olarak adlandırılabilecek olan bölümde ise saha kuvvetine ihtiyaç duyulabilir. Bu proseste uzman kişilerin tercih edilmesi, verilerin hatasız olarak toplanmasını sağlar. Toplanan veriler analiz edildikten sonra müşterilerin; kalıpları, özellikleri ve davranışları gibi bilgiler istatiksel olarak işlenir. İstatiksel pazar araştırma araçları kullanılarak sonuçlar değerlendirilir.
• 5. Aşama: Raporlandırma: Son adımda rapor ve sunum hazırlanarak tüm proje yazılı olarak belgelenir. Eylem planı, bu rapor ışığında yapılır. Resmî bir araştırma sunumu, araştırma hedefleri, saha çalışmalarından elde edilen veriler ve eylem planı gibi bilgiler içermelidir. 

Pazar araştırmasının marka değeri yaratmak ve tanınırlığı artırmak gibi pek çok avantajı bulunur. Bu sürecin aşamaları; kapsamlı, sonuç odaklı ve analitik basamaklardan oluşur. Bu araştırma sayesinde hedef kitle talepleri, pazardaki değişiklikler ve teknolojik gelişmeler ışığında başarılı bir iş modeli kurmak mümkün olur. 

Global Me, Amerika ve Kanada tüketici alışkanlıklarını kapsamlı bir şekilde araştırarak yatırımcıları bu konularda bilgilendirir. Ana üreticilerin yanı sıra ithalat ve ihracat yapan ülkelerin küresel pazar dinamikleri de girişimcilere sunulur. ABD ve Kanada pazarında toptan, perakende ihracat fiyatlarından ilgili ürün grupları ve sektörler hakkındaki ticaret bilgilerine varana kadar pek çok veri, Global Me pazar araştırması hizmetiyle kolayca analiz edilir. Amerika, Kanada ve Türkiye ile ilgili ithalat ihracat trendlerini takip ederek başarılı bir iş modeli kurmak isterseniz, Global Me’nin uzmanlardan oluşan ekibinin desteğiyle hedefinize ulaşabilirsiniz.

Firmaları, hedef kitlenin belleğinde yaratılmak istenen imaja ulaştırma maksadıyla yapılan çalışmalar bütününe pazar konumlandırma adı verilir. Bu bağlamda yapılan çalışmaların temel amacı, hizmeti ya da markayı farklılaştırarak firmanın belirli bir pazar nişine yerleşmesini sağlamaktır. Pazar konumlandırma nedir sorusuna kısaca hedef kitlenin zihninde oluşturulacak ilk intibayı yaratma yöntemidir şeklinde de yanıt verilebilir. Firmaların kendilerini farklılaştırmasına ve ön plana çıkarmasına yardımcı olan bu pazarlama stratejisi, ürün ya da hizmet bazında da uygulanabilir.

Pazar araştırması ve konumlandırmanın ayrılmaz bir bütün olduğu söylenebilir. Sürekli devinim hâlinde olan pazar ortamında hiçbir konum sabit değildir. Müşteri ihtiyaçlarındaki farklılıklar, teknolojik gelişmeler ve rekabet ortamı gibi etkenler dinamiklerin sürekli değişmesini sağlar. Planlama ve analiz süreçlerinin önemi de bu noktada ortaya çıkar. Pazarı sürekli olarak incelemek ve gerekli aksiyonları alarak bir strateji belirlemek markaların başarıya ulaşmasını mümkün kılar.

Pazar konumlandırma, aynı piyasa içerisinde bulunan markanın rakipleri arasından sıyrılmasına imkân tanıyan bir uygulamadır. Yöntem, işletmenin pazardaki yerini, hedef kitlesini ve marka imajını kendi isteği doğrultusunda şekillendirmesini sağlar. Pazar konumlandırması, firmaları rakiplerinden ayıran avantajlı bir uygulamadır. Zira çeşitliliğin rekabete yansıdığı pazar ortamında bir adım öne çıkmak firmanın sektördeki tanınırlığını artırır.

Pazar konumlandırma stratejilerini uygulamak, işletmelerin belirli bir sektörün ya da ürününün spesifik özelliklerine odaklanmasını mümkün kılar. Özellikle tek bir noktaya kanalize olmak, birden fazla alana yönelen markalara nazaran hızlı bir büyüme elde edilmesini sağlar. Siz de bu yöntem sayesinde sunduğunuz hizmetin kalitesini gözler önüne sererek markanızın değerini artırabilirsiniz. Doğru bir konumlandırma stratejisiyle ürün ya da hizmetlerinizi pazarlama mesajınıza paralel olarak müşterilerinize hitap edecek şekilde belirleyebilirsiniz.

Konumlandırma stratejileri, ulaşılmak istenen hedefe göre çeşitlilik gösterir. Ürün özelliklerini öne çıkarmak, rekabet ortamında etkinliği artırmak ya da hedef pazara ulaşmak gibi farklı odaklar konumlandırma planını şekillendirir. Bazı pazar konumlandırma stratejileri şu şekilde sıralanabilir:

• Özelliğe göre konumlandırma: Ürünün nitelikleri ve hedef kitleye sağlayacağı fayda ön plandadır. Bir aracı yakıt ekonomisine ya da motor gücüne odaklanarak konumlandırmak bu stratejiye örnek olarak verilebilir.
• Fiyata göre konumlandırma: Markaların fiyat üzerinden kalite algısı yaratması şeklinde gerçekleştirilebilir. Bir ürünün fiyat skalası geniş tutulduğunda en düşüğün yüksek olana kıyasla daha kalitesiz olabileceği algısı yaratılabilir. Bu sayede üst fiyat segmentindeki ürüne ilgi artar.

• Ürün süreçlerine göre konumlandırma: Ürünlerin daha geniş bir kitleye ulaşması için farklılaşan yaklaşımlarla yansıtılmasıdır. Pazar payını artırmak için tercih edilen stratejilerin arasında yer alır. Örneğin; kahvenin kışın içildiğinde vurgu yapan bir markanın yaz için özel ürün çıkarmasıyla kârını iki katına çıkarması bu yönteme örnektir.
• Rakiplere göre konumlandırma: Bu tür strateji türünde rakipler incelenir ve referans alınır. Bazı durumlarda rakiplerle aynı konumlandırma yöntemini kullanmanın fayda gösterebileceği gibi bunların tam tersini uygulamak da etkili olabilir. 
• Kullanıcıya göre konumlandırma: Hedef kitlenin detaylı ve kapsamlı şekilde gözlemlenerek müşterilerin özelliklerine uygun bir stratejinin geliştirilmesidir. Çünkü kullanıcılar, kendilerine yakın gördüklerin ürünlerle bağ kurma, eğilimdedir. Bu durum da ürün ve hedef kitlenin buluşmasını kolaylaştırır.
• Kültürel sembollere göre konumlandırma: Bir ürünün, hizmetin ya da markanın kültürel ögeleri ön planda tutularak yapılan konumlandırmadır. Rakip markaların benzer unsurları kullanabilme ihtimali bir hayli düşük olduğundan farklılaştırma açısından sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Örneğin; Air India logosunda maharaja kullanmaktadır. Bu sembol, hem markaya özgünlük katma hem de misafirleri saygıyla ağırlama mesajı verme gibi işlevler görür. 

Konumlandırma stratejileri, markanın hedefleri göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Bu noktada ürünün veya hizmetin güçlü yönlerinin de dikkate alınmasında fayda vardır.  Bu stratejiler sayesinde rekabet avantajı, müşteri memnuniyeti ve marka bilinirliğinin artması gibi pek çok kazanım elde edilebilir.

Global Me’nin Türkiye, Amerika ve Kanada’da bulunan ekipleri, söz konusu ülkelerin kalkınma ajansları ve ticaret birlikleriyle iş birliği içerisinde çalışır. Alanında uzman olan kişiler tarafından yapılan pazar araştırması, konumlandırma ve büyüme odaklı pazarlama çalışmaları; firmanızın kısa sürede istediğiniz noktaya gelmesini sağlar. Rekabet analizinin oluşturulmasından hedef kitle araştırmalarına, benzersiz satış önerilerinden marka mimarisi hazırlamaya varana kadar pek çok farklı hizmet sunan Global Me sayesinde rakiplerin bir adım önüne geçmek son derece kolaydır. Kompleks pazar araştırma süreçlerini ve kapsamlı konumlandırma stratejilerini yatırımcılar için erişilebilir kılan Global Me, Amerika’da ve Kanada’da başarılı bir şirket kurmak için ihtiyacınız olan tüm unsurları size sunar.